طرح پانزی چیست؟ آشنایی با کلاهبرداری پانزی در ۲۰۲۴

طرح پانزی یکی از انواع کلاهبرداری‌های مالی است که به نام چارلز پانزی شناخته می‌شود. این نوع کلاهبرداری در دهه 1920 به اوج خود رسید و از آن زمان به عنوان یک الگوی شناخته‌شده در دنیای مالی شناخته شده است. در یک طرح پانزی، کلاهبردار از سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، پولی که از سرمایه‌گذاران جدید جمع‌آوری می‌شود، به جای سرمایه‌گذاری واقعی، به عنوان سود برای سرمایه‌گذاران قبلی به کار می‌رود.

این نوع کلاهبرداری معمولاً با وعده‌های غیرمعمولی از سودهای بلندمدت و بالای سرمایه‌گذاری همراه است. طرح‌های پانزی به دلیل اینکه سرمایه‌گذاران قدیمی به سرمایه‌گذاران جدید وابسته‌اند، به‌طور طبیعی نمی‌توانند ادامه پیدا کنند. وقتی تعداد سرمایه‌گذاران جدید کم می‌شود یا کلاهبردار به هر دلیلی نمی‌تواند وجوه لازم را برای پرداخت سود پیدا کند، این طرح به سرعت دچار بحران می‌شود و سرمایه‌گذاران به شدت متضرر می‌شوند.

کلاهبرداری‌های مالی و طرح‌های پانزی معمولاً در شرایط اقتصادی بحرانی یا در زمان‌هایی که بازارهای مالی دچار نوسانات زیاد هستند، بیشتر شایع می‌شوند. در چنین شرایطی، افراد به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌افتند که وعده‌های سود بالا را ارائه می‌دهند، اما این فرصت‌های مالی معمولاً از هیچ پایگاه واقعی اقتصادی برخوردار نیستند.

در سطح جهانی، طرح‌های پانزی منجر به خسارات مالی قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران و اعتماد عمومی به بازارهای مالی می‌شوند. این کلاهبرداری‌ها به‌ویژه در دوره‌های رکود اقتصادی و زمانی که افراد به دنبال بازگشت سریع سرمایه‌شان هستند، به وجود می‌آیند. از آنجایی که اجرای این طرح‌ها به انجام معاملات پولی پیچیده و اغلب غیرقانونی متکی است، اغلب منجر به پیگرد قانونی و مجازات‌های کیفری برای کلاهبرداران می‌شود.

از سوی دیگر، علم الکترونیک و تکنولوژی‌های نوین، به کلاهبرداران این امکان را می‌دهند که نقشه‌های پیچیده‌تری طراحی کنند و از روش‌های مختلفی مانند تبلیغات آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و بازاریابی‌های اجتماعی برای جذب سرمایه‌گذاران استفاده کنند. این امر می‌تواند تشخیص و شناسایی این‌گونه طرح‌ها را برای سرمایه‌گذاران دشوارتر کند. برای محافظت از خود در برابر این‌گونه کلاهبرداری‌های پانزی، افراد باید آموزش‌های لازم را در زمینه سرمایه‌گذاری ببینند و با نشانه‌های خطرآفرین در این‌گونه طرح‌ها آشنا شوند. همچنین، تحقیق و بررسی دقیق درباره هر گونه فرصت سرمایه‌گذاری و نیز اعتماد به مؤسسات مالی معتبر، از عوامل کلیدی برای جلوگیری از افتادن در دام طرح‌های پانزی است. ما در دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد حامی سرمایه، این مباحث را بطور کامل مطرح می کنیم و آموزش می دهیم.

طرح پانزی چیست؟

در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع که، طرح پانزی چیست صحبت کنیم و آن را به زبان ساده توضیح دهیم. این طرح یک کلاهبرداری بزرگ از سرمایه‌گذاران است که با وعده و وعیدهایی نظیر سرمایه‌گذاری با ریسک کم و سود زیاد آن‌ها را گول می‌زند. این مجموعه‌ها در ابتدای کار به سرمایه‌گذاران سود خوبی می‌دهند که این کار برای جذب آن‌ها است.

کلاهبرداران در این طرح به سرمایه‌گذاران این اطمینان را می‌دهند که پول آن‌ها را در پروژه‌های ارزشمند سرمایه‌گذاری می‌کنند و سودی که به آن‌ها پرداخت می‌شود حاصل از تقسیم سود کسب شده از پروژه‌هاست. ولی آن‌ها بخشی از پول‌هایی که از سرمایه‌گذاران جدید می‌گیرند به‌عنوان سود به سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر می‌دهند و بخشی را برای خودشان نگه می‌دارند. با بزرگ شدن این مجموعه، دیگر توانایی پرداخت سود وجود ندارد و در نهایت به ورشکستگی می‌انجامد.

بیشتر قربانیانی که سرمایه خود را در این طرح‌ها از دست داده‌اند؛ توسط دوست و آشنایان به سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها دعوت شده‌اند و همگی فریب یک شرکت کلاهبردار را خوردند.

نام طرح پانزی از کجا می‌آید؟

در قسمت‌های قبل درباره طرح‌های پانزی و نحوه کلاهبرداری آن‌ها صحبت کردیم. اما سؤال اینجاست که این کلاهبرداری اولین بار کجا انجام شد و نام طرح پانزی از کجا می‌آید. برای اولین بار این نوع کلاهبرداری در اواخر قرن 19 توسط شخصی به اسم آدل اسپیتز (Adele Spitzeder) در آلمان انجام شد. پس از آن سارا هاو (Sarah Howe) در آمریکا به زنان نرخ بهره 8 درصد را پیشنهاد می‌داد و سرانجام از آن‌ها کلاهبرداری کرد و به سه سال زندان محکوم شد.

اما نام طرح پانزی کلاهبرداری از این افراد گرفته نشده است. در سال 1920 شخصی با اسم چارلز پانزی که اصالتاً اهل ایتالیا بود؛ به آمریکا آمد. او ابتدا کار خودش را با فروش تمبرهای پستی شروع کرد. پس از مدتی او به سرمایه‌گذاران وعده‌های زیادی مثل سود 30 درصد، 30 روزه و یا سود 100 درصد 90 روزه داد. او گفت روشی مبهم به وجود آورده است که می‌تواند با خریدوفروش تمبرهای پستی سود کلانی به جیب بزند. به‌ عنوان مثال تمبری که در رُم 1 دلار بود در آمریکا 3.3 دلار بود یعنی عملاً او می‌توانست پول خود را سه برابر کند.

وعده‌های او در عمل خوب و منطقی به نظر می‌آمد ولی غیرممکن بود ولی ایده او در سراسر آمریکا معروف شد و سرمایه‌ کلانی را به سمت خودش جذب کرد. او با پولی که از سرمایه‌گذاران جدید به دست می‌آورد؛ سود سرمایه‌گذاران قدیمی را می‌پرداخت. در نهایت در کمتر از یک سال پروژه او از هم پاشید و نام او که قبلاً در سراسر آمریکا به نیکی یاد می‌شد؛ به کلاهبرداری معروف شد. اگرچه او بنیان‌گذار این نوع کلاهبرداری نبود ولی چون نام او در بین مردم آمریکا بسیار مشهور شد در نهایت این نوع کلاهبرداری را به اسم طرح پانزی ثبت کردند.

طرح پانزی چگونه کار می‌کند؟

در این بخش قصد داریم به این موضوع بپردازیم که پشت این پروژه‌ها چه می‌گذرد و طرح‌های پانزی چگونه کار می‌کنند. این طرح‌ها در ابتدا با فریب‌دادن حلقه کوچکی از سرمایه‌گذاران شروع می‌کنند و آن‌ها را با سود فوق‌العاده و با ریسک کم ترغیب می‌کنند. سرمایه‌گذاران هم پول خود را به امید این که این سرمایه قرار است سرمایه‌گذاری شود به آنها قرض می‌دهند.

درنتیجه کلاهبردار به دنبال سرمایه‌گذاران جدید می‌گردد و با جذب آن‌ها و دریافت سرمایه‌های جدید سود سرمایه‌گذاران قبلی را پرداخت می‌کند. در برخی از موارد این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری هم می‌کردند اما مسلماً سود پرداختی آن‌ها خیلی بیشتر از سودی است که دریافت می‌کردند.

طرح پانزی تا زمانی که سرمایه داشته باشد و هدفش برای سرمایه‌گذاران لو نرود در فعالیت می‌کنند ولی این چرخه نمی‌تواند زیاد دوام داشته باشد و روزی این پول تمام خواهد شد. در مثال شرکت برنی مدوف در سال 2008 سرمایه‌گذاران پوشان را درخواست کرده بودند که این شرکت باید حدود 7.1 میلیارد دلار می‌پرداخت در صورتی که دارایی برنی مدوف 300 تا 400 میلیون دلار بود. در کل دارایی روزی تمام خواهد شد زیرا پشتوانه‌ای برای آن وجود ندارد و سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است.

تشخیص طرح پانزی ‌

این طرح بعد از پانزی به پایان نرسید و پس از آن ادامه داشت و افراد زیادی راه او را ادامه دادند و از مردم کلاهبرداری کردند. نظیر آن می‌توان به برنالد مدوف در سال 2008 اشاره کرد. این نوع کلاهبرداری پس از این افراد نیز وجود خواهد داشت. با محبوب شدن ارزهای دیجیتال، شرکت‌های پانزی ارز دیجیتال نیز طرح‌های کلاهبرداری مخصوص خودشان را پایه‌گذاری کرده‌اند. برای جلوگیری و تشخیص طرح پانزی باید با ترفندهایی که این شرکت‌ها برای گول زدن مردم استفاده می‌کنند در نظر داشت.

نحوه عملکرد این طرح غالباً به طور زیر توضیح داده می‌شود:

1. جذب سرمایه‌گذاران:

کلاهبرداران با وعده‌های جذاب و اغراق‌آمیز درباره بازدهی سرمایه‌گذاری، افراد را به سرمایه‌گذاری در طرح خود ترغیب می‌کنند. این وعده‌ها ممکن است شامل سودهای بالا و سریع باشد که به وضوح فراتر از آن چیزی که در بازارهای مالی واقعی قابل تحقق است، می‌باشد.

2. دریافت وجوه:

سرمایه‌گذاران جدید پول خود را به طرح می‌سپارند و انتظار دارند که سودهای promised شده را در زمان معین دریافت کنند. این وجوه به سرعت به خزانه کلاهبردار انتقال می‌یابد و نه به پروژه‌های واقعی یا سرمایه‌گذاری‌های معقول.

3. پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی:

به جای ایجاد سود از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری واقعی، کلاهبرداران از پول سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌کنند. این روند باعث ایجاد توهمی از سوددهی و موفقیت در طرح می‌شود و افراد بیشتری را به سرمایه‌گذاری تشویق می‌کند.

4. رشد و شکست طرح:

به مرور زمان، برای ادامه این چرخه، نیاز به جذب سرمایه‌گذاران جدید بیشتر می‌شود. اما این طرح‌ها پایدار نیستند، زیرا با گذشت زمان، تعداد سرمایه‌گذاران جدید کاهش می‌یابد و در نهایت، زمانی که تعداد سرمایه‌گذاران جدید نتوانند هزینه‌های تعهد شده را پوشش دهند، طرح به فروپاشی منجر خواهد شد.

به دلیل ساختار غیرقانونی و غیرپایدار طرح پانزی، سرمایه‌گذاران معمولاً با ضررهای سنگینی مواجه می‌شوند وقتی که طرح به پایان می‌رسد و کلاهبرداران معمولاً از محل وجوه جذب شده فرار می‌کنند.

طول عمر یک طرح پانزی می‌تواند بسیار متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. در برخی موارد، این طرح‌ها تنها برای چند ماه یا حتی چند هفته به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در موارد دیگر، ممکن است مدت زمان بیشتری، حتی چند سال، به ظاهر موفق به کار خود ادامه دهند تا زمانی که به دلیل کاهش سرمایه‌گذاران جدید یا افزایش تعداد شکایات و نظارت‌های قانونی، در نهایت فروپاشی می شود.

به طور کلی، عمر یک طرح پانزی به عوامل زیر وابسته است:

تعداد و تمایل سرمایه‌گذاران جدید	هرچه تعداد بیشتری از افراد به این طرح جذب شوند، طول عمر آن بیشتر خواهد بود. اما این امر نمی‌تواند مادام‌العمر ادامه داشته باشد.
عوامل اقتصادی	در شرایط اقتصادی نامساعد، جذب سرمایه‌گذاران جدید دشوارتر می‌شود که می‌تواند به فروپاشی زودتر طرح منجر گردد.
توانایی کلاهبرداران در پنهان کردن حقیقت	اگر کلاهبرداران توانایی داشته باشند تا فعالیت‌های غیرقانونی خود را به خوبی پنهان کنند و اعتماد مردم را جلب کنند، ممکن است طرح مدت بیشتری ادامه پیدا کند.
تخلفات قانونی	گاهی اوقات، نظارت‌های قانونی یا شکایت‌ها می‌توانند باعث بروز مشکلات برای طرح، حتی در مراحل اولیه شوند.

 

به طور کلی، طرح‌ و پروژه پانزی، به دلیل ماهیت غیرپایدار خود، معمولاً در نهایت به ناکامی و آسیب‌های مالی برای سرمایه‌گذاران منجر می‌شوند.

تفاوت‌ طرح هرمی و پانزی

طرح‌های پانزی و طرح‌های هرمی هر دو از انواع کلاهبرداری‌های مالی هستند که معمولاً به جذب سرمایه‌گذاران جدید وابسته‌اند، اما در ساختار و عملکرد خود تفاوت‌های اصلی دارند.

طرح پانزی، به نام چارلز پانزی، به روشی اشاره دارد که در آن سرمایه‌گذاران زمانی سود دریافت می‌کنند که پول‌های سرمایه‌گذاران جدید وارد سیستم می‌شوند. در این نوع طرح، کلاهبردار وعده می‌دهد که سودهای بالایی را با استفاده از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های واقعی یا تجارت‌های پرمنفعت به سرمایه‌گذاران ارائه خواهد داد، در حالی که در واقعیت عمدتاً از پول سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌کند.

طرح هرمی، برعکس، بیشتر بر اساس جذب افراد جدید به سیستم تأکید دارد. در این ساختار، اعضا باید افرادی را به ثبت‌نام در برنامه ترغیب کنند و در ازای این کار، پورسانت یا پاداش دریافت می‌کنند. ساختار هرمی شامل سطوح مختلفی است که افراد جدید باید افراد بیشتری را جذب کنند تا به سطوح بالاتر بروند. در این نوع طرح، درآمد بیشتر در درجه اول از هزینه‌های ورودی اعضای جدید حاصل می‌شود.

در نتیجه، در حالی که هر دو طرح به نوعی به جذب سرمایه‌گذاران جدید متکی هستند، طرح پانزی بر پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی از طریق سرمایه‌گذاری‌های فرضی تمرکز دارد، در حالی که طرح هرمی بیشتر بر اساس جذب و عضوگیری جدید و توزیع پورسانت‌ها عمل می‌کند.

نمونه‌ای از طرح پانزی و هرمی

برنی مدوف (Bernie Madoff): یک بروکر وال‌استریت بود که بعد از 20 سال فعالیت توسط شخصی به اسم هری مارکوپلوس (Harry Markopolos) اعلام شد که شرکت او طرح پانزی است. در نهایت او توانست میلیاردها دلار کلاهبرداری کند.

نمونه‌ای از طرح‌های هرمی می‌توان به یک شرکت انگلیسی اشاره کرد که حق عضویت 3000 پوندی می‌گرفت و در ازای دعوت چند نفر 20 هزار پوند پاداش می‌داد که در نهایت کلاهبردار شناخته شد.

طرح پانزی در شبکه های اجتماعی

طرح‌های پانزی در شبکه‌های اجتماعی با استفاده از تکنیک‌های متنوعی به جذب سرمایه‌گذاران می‌پردازند. این روش‌ها معمولاً شامل موارد زیر است:

1. تبلیغات جذاب و اغواکننده

کلاهبرداران معمولاً از تبلیغاتی با وعده‌های سود نجومی و بدون ریسک استفاده می‌کنند. این تبلیغات به طرز هنرمندانه‌ای طراحی می‌شوند تا نظر کاربران را جلب کنند.

2. استفاده از چهره‌های شناخته‌شده

برخی از کلاهبرداران به استخدام افراد مشهور یا تأثیرگذار در شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند تا اعتبار کاذبی به پروژه خود ببخشند و اعتماد بیشتری ایجاد کنند.

3. گروه‌ها و کانال‌های اختصاصی

کلاهبرداران ممکن است گروه‌ها یا کانال‌های اختصاصی در پلتفرم‌های مانند تلگرام، فیسبوک یا اینستاگرام راه‌اندازی کنند و در آن‌ها اطلاعاتی درباره سرمایه‌گذاری و سودآوری و همچنین تبلیغات سایر سرمایه‌گذاران را به اشتراک بگذارند.

4. فشار برای ورود سریع

کلاهبرداران معمولاً با ایجاد حس عجله و کمبود، افراد را روی به سرمایه‌گذاری سریع می‌کنند و به آن‌ها القا می‌کنند که اگر به سرعت اقدام نکنند، فرصت مناسب را از دست خواهند داد.

5. تضمین‌های کاذب

وعده دادن به سرمایه‌گذاران که سرمایه‌گذاری آن‌ها به طور تضمینی سودده خواهد بود و هیچ خطر مالی وجود ندارد، یکی از اصلی‌ترین روش‌های جذب سرمایه‌گذاران در طرح‌های پانزی است.

6. ایجاد جو روانی مثبت

با کمک نظرات مثبت و تجربیات ساختگی از سوی سرمایه‌گذاران قبلی، کلاهبرداران سعی می‌کنند جو روانی مثبتی ایجاد کنند که باعث شود دیگران نیز به سرمایه‌گذاری تشویق شوند.

7. توزیع پاداش‌های ابتدایی

برای جلب توجه و اعتماد بیشتر، کلاهبرداران معمولاً به سرمایه‌گذاران ابتدایی مقداری از سود را پرداخت می‌کنند تا آن‌ها را ترغیب به جذب سایرین کنند. این عمل به عنوان “تأیید اجتماعی” عمل می‌کند و دیگران را به سرمایه‌گذاری بیشتر تشویق می‌نماید.

به طور کلی، سرمایه‌گذاران باید با دقت در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنند و به طور جدی به نشانه‌های هشداردهنده طرح‌های پانزی توجه داشته باشند. قبل از هر سرمایه‌گذاری، تحقیقات کافی و ارزیابی دقیق این پروژه‌ها ضروری است.

طرح پانزی در خرید لوازم

طرح پانزی در خرید لوازم به این صورت عمل می‌کند که شخص یا گروهی ادعا می‌کند که یک فرصت سرمایه‌گذاری بسیار سودآور در زمینه خرید و فروش لوازم یا کالاها وجود دارد. در این طرح، افراد جدید به سرمایه‌گذاری ترغیب می‌شوند و وعده می‌دهند که با سرمایه‌گذاری اولیه خود، سودهای بالا و سریع دریافت خواهند کرد.

سرمایه‌گذاران جدید، پول خود را به سرمایه‌گذار اولیه یا افراد فعال در این طرح پرداخت می‌کنند. سودهای وعده داده‌شده معمولاً از وجوه افراد جدید تامین می‌شود، نه از درآمد واقعی حاصل از فروش لوازم.  به تدریج، برای حفظ اعتبار طرح، به سرمایه‌گذاران اولیه سودهایی پرداخت می‌شود، که در واقع از پول سرمایه‌گذاران جدید تامین می‌شود. این چرخه ادامه می‌یابد تا زمانی که دیگر قادر به جذب سرمایه‌گذاران جدید نباشند و در نهایت، طرح به شکست می‌انجامد و بسیاری از سرمایه‌گذاران متضرر می‌شوند

طرح‌ پانزی در ارزهای دیجیتال

در خصوص ارز دیجیتال دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد به این صورت که برخی از افراد معتقد هستند که بیت‌کوین و ارز دیجیتال بزرگ‌ترین طرح پانزی تاریخ هستند. زیرا این پروژه‌ها تحت نظارت سازمانی نیستند و برخلاف پروژه‌های قبلی محدود به یک مکان خاص نیستند و کل جهان را در بر گرفته است.

همان‌طور که گاوراو مهتا (Gaurav Mehta) بنیان‌گذار Catax که یک پلتفرم مالی و حسابرسی ارزهای دیجیتال است؛ می‌گوید طرح پانزی ارز دیجیتال فراتر از یک کلاهبرداری معمولی عمل می‌کند. این طرح نه‌تنها از سرمایه‌گذاران کلاهبرداری می‌کند بلکه با تصرف سیستم مالی کشورها به تضعیف دولت‌ها منجر می‌شوند.

حرف این دیدگاه‌های کاملاً منفی را نمی‌توان صد درصد رد کرد زیرا برخی از ارزهای دیجیتال کلاهبردار هستند. این ارزها به سرمایه‌گذاران در ازای سرمایه‌گذاری وعده‌های سود زیاد می‌دهند و از شعارهای توخالی استفاده می‌کنند. برخی از این ارزهای به سرمایه‌گذاران وعده می‌دهند که در صورت سرمایه‌گذاری 1000 دلاری در عرض چند هفته سرمایه آن‌ها چندبرابر می‌شود. با شنیدن شعارهای این چنینی باید شک کرد که پای شرکت‌های پانزی ارز دیجیتال در میان است.

اما به علت کلاهبردار بودن یک سری ارزهای دیجیتال، گفتن این موضوع که ارزهای دیجیتال کلاً پانزی هستند به‌شدت ناعادلانه است. زیرا برخلاف این نوع کلاهبرداری‌ها یک سری از ارزهای دیجیتال کاملاً شفاف عمل می‌کنند و به‌صورت غیرمتمرکز اطلاعات در دسترس همگان است. این نوع ارزها وعده‌های دروغین نظیر سرمایه‌گذاری بدون ریسک به سرمایه‌گذارانشان نداده‌اند. از این رو باید پانزی بودن یا نبودن یک ارز را می‌توان با تحقیق کردن درباره آن و تیم توسعه پشت آن متوجه شد.

آیا بیت‌کوین یک طرح پانزی است؟

علت این که ارز دیجیتال بیت‌کوین یک طرح پانزی شناخته می‌شود این است که ارزش آن را بازار تعیین می‌کند و خارج از این بازار ارزش ندارد و این مردم هستند که به بیت‌کوین ارزش می‌دهند. با توجه به موضوعات گفته شده بیت‌کوین به نظر یک طرح پانزی ارز دیجیتال است که قصد کلاهبرداری از مردم دارد. اگرچه بعضی افراد می‌گویند انرژی و ماینرهایی که وجود دارد به این ارز دیجیتال ارزش می‌دهد ولی اگر از فردا کسی بیت‌کوین نخرد ارزش آن از بین می‌رود و هر لحظه ممکن است شرایط تغییر کند.

برخلاف صحبت‌هایی که در پاراگراف قبل گفته شد بنا به دلایلی نمی‌توان به بیت‌کوین همانند یک طرح پانزی نگاه کرد. زیرا هدف این نوع کلاهبرداری‌ها پیشنهاد سود برای جذب سرمایه‌گذار است که بیت‌کوین هیچگاه چنین پیشنهادی به مشتریانش نداده است. همچنین این ارز متحمل ضررهای کلانی نیز شده است و سرمایه‌گذاران از این موضوع اطلاع دارند. از طرف دیگر فعالیت شرکت‌های پانزی اصلاً روشن نیست ولی فعالیت بیت‌کوین کاملاً واضح است و قیمت این ارز در همه زمان برای همه افراد کاملاً مشخص است.

معرفی بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال پانزی

در این بخش قصد داریم پنج پروژه ارز دیجیتال که طرح پانزی شناسایی شدند را معرفی کنیم که شما با طرز رفتار این سودجویان بیشتر آشنا شوید. همان‌طور که مشخص است کلاهبرداران در حوزه ارز دیجیتال تمامی ندارند و تنها راه جلوگیری از آنها شناسایی آنها قبل از سرمایه‌گذاری است. این پروژه‌ها به ترتیب بزرگی حجم کلاهبرداری مرتب شده‌اند. برای مشاهده اینکه آیا همستر کلاهبرداری است یا نه و یا اطلاع از قیمت تپ سواپ می توانید به مقالات حامی سرمایه سری بزنید.

طرح پانزی وان کوین

وان کوین یکی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین کلاهبرداری‌ شرکت‌های پانزی ارز دیجیتال بود که این کلاهبرداری از سال 2014 تا 2019 توانست سرمایه‌گذاران زیادی را جذب کند. در آن سال‌ها او خود را قاتل بیت‌کوین معرفی کرد. درواقع افراد با معرفی افراد جدید وان کوین دریافت می‌کردند اما مشکل این بود که این ارز بلاک‌چینی نداشت و افراد با سرمایه‌گذاری و معرفی افراد جدید درواقع یک سکه بی‌ارزش دریافت می‌کردند که درواقع دارایی دیجیتال به‌حساب نمی‌آمد.

علی‌رغم هشدار دولت درباره کلاهبرداری این ارز دیجیتال مردم باز هم برای به دست آوردن سود کلان روی این ارز سرمایه کردند؛ سرانجام این ارز با کلاهبرداری به‌اندازه 5.7 میلیارد دلار محو شد.

طرح پانزی ارز دیجیتال بیت کانکت (Bitconnect)

بیت کانکت طرح پانزی ارز دیجیتال بود که در سال 2016 معرفی شد. این ارز دیجیتال سود 40 درصد را به سرمایه‌گذاران نوید می‌داد. این ارز دیجیتال توسط توسعه‌دهندگان گمنامی به وجود آمد و توسط فردی به نام Satao Nakamoto رهبری می‌شد. سرمایه‌گذاران باید BCC را تهیه می‌کردند و آن را بر روی پلتفرم این ارز دیجیتال قفل می‌کردند و اجازه می‌دادند که این ارز از وجوه سرمایه‌گذاری شده استفاده کرده و کسب سود کند.

در نهایت دولت آمریکا این ارز را یک طرح پانزی اعلام کرد و از این ارز خواستند فعالیت خود را در سال 2018 متوقف کند و پس از آن ارزش این ارز 90 درصد افت کرد و سرمایه‌گذاران 3.5 میلیارد دلار از دست دادند.

پروژه پانزی پلاس توکن (PlusToken)

یکی از جدیدترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های پانزی ارز دیجیتال است که تاکنون ثبت شده است. این ارز سرمایه‌گذاران را با وعده سودهای ماهیانه 10 تا 30 درصدی گول زد. این ارز موفق شد 3 میلیون کاربر جذب کنند که بیشتر آن‌ها در چین و کره جنوبی و ژاپن قرار داشتند. درنهایت با پیشرفت این کلاهبرداری پانزی، آنها وعده درآمد بیشتر را به کسانی که توکن این ارز را خریداری می‌کنند؛ دادند.

پس از مدتی کلاهبرداری آن‌ها آشکار شد و آن‌ها با پول مردم غیب شدند ولی دولت چین توانست برخی از این ارز‌ها را مصادره کند و برخی از این کلاهبرداران را در سال 2019 دستگیر کند.

گین بیت‌کوین (GainBitcoin)

این ارز دیجیتال با ایده راه‌حل استخراج ابری با هدف ایجاد سود ماهانه 10 درصد به بازار آمد. این طرح پانزی ارز دیجیتال به مدت 18 ماه در بازار فعالیت می‌کرد و توانست حدود 300 میلیون دلار سرمایه جذب کند که بیشتر سرمایه‌گذاران آن هندی بودند. در نهایت سرمایه‌گذاران متوجه شدند هیچ عملیات استخراج فیزیکی پشتوانه این پروژه به ظاهر پیچیده نبوده است. خوشبختانه متفکر پشت این طرح در سال 2018 دستگیر شد. او به کلاهبرداری از 8000 نفر محکوم شد. این پروژه به پایان رسید اما زیان شدید سرمایه‌گذاران جبران نشد.

ماینیگ مکس (Mining Max)

راهکار این ارز دیجیتال هم همانند ارز قبلی است. این پروژه نیز با وعده استخراج ابری سرمایه‌گذاران را مجاب به سرمایه‌گذاری کرد. او یکی سیستم استخراج چند ارزی را معرفی کرد که به ظاهر این سیستم بازدهی بالا داشت. این طرح پانزی توانست 18 هزار سرمایه‌گذار را از 50 کشور مختلف جذب کند و در مجموع چیزی حدود 250 میلیون دلار جمع‌آوری کرد. این پروژه نیز همانند دیگر طرح‌های کلاهبرداری بیشتر سرمایه جذب شده را صرف تبلیغات برای جذب بیشتر سرمایه‌گذار کرد و فقط 70 میلیون دلار آن را صرف هدف اصلی پروژه‌اش کرد.

این پروژه نیز همانند دیگر طرح‌های کلاهبرداری بسته شد و هنوز اعضای اصلی این تیم از جمله رهبر آن دستگیر نشده‌اند و سرمایه تعداد زیادی از مردم نابود شد. پس باید قبل از سرمایه‌گذاری به شدنی بودن پروژه توجه کرد و درباره پروژه رو روند پیشرفت آن تحقیق کرد.

چند نمونه پروژه پانزی واقعی

در تاریخ چندین پروژه پانزی واقعی وجود دارد که به عنوان طرح‌های کلاهبرداری شناخته شده‌اند و موجب ضررهای مالی بسیاری برای افرادی که در آن‌ مشارکت کرده‌اند، شده‌اند. در زیر به برخی از این پروژه‌های معروف اشاره می‌شود:

1. برنی مَداف (Bernie Madoff) : یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین طرح‌های پانزی که در سال 2008 فاش شد. مَداف با وعده‌های بازدهی بالا، میلیاردها دلار از سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری کرد و پس از افشا، متوجه شدیم که بسیاری از این پول‌ها به خاطر عدم سرمایه‌گذاری واقعی در بازار، تنها برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده شده بود.
2. )MMM ‌ملتی‌لیونری): راه‌اندازی شده توسط سرگئی مَورودوف در روسیه، این برنامه به عنوان طرح پانزی عمل کرد و در طول سال‌ها تعداد زیادی از مردم را متضرر کرد.
3. :Zeek Rewards یک شرکت عضویت به عنوان یک برنامه بازاریابی و سرمایه‌گذاری آنلاین که به عنوان یک طرح پانزی شناخته شده و در سال 2012 بسته شد، با اتهام کلاهبرداری و ضرر به سرمایه‌گذاران فراوان.
4. :OneCoin این برنامه در قالب یک ارز دیجیتال فعالیت می‌کرد و بر اساس وعده‌های غیرواقعی به جمع آوری سرمایه پرداخت. در سال 2019، یکی از بنیان‌گذاران این ارز به خاطر کلاهبرداری دستگیر شد.
5. :TelexFree این طرح به عنوان یک برنامه تلفن اینترنتی معرفی شده بود و در نهایت به عنوان یک طرح پانزی شناخته شد. در سال 2014، به دلیل کلاهبرداری میلیاردی تعطیل شد.

این موارد تنها چند نمونه از طرح‌های پانزی هستند که در تاریخ محبوبیت پیدا کرده‌اند و به افراد زیادی آسیب رسانده‌اند. برای جلوگیری از افتادن در چنین طرح‌هایی، همیشه لازم است که قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه‌ای، تحقیقات دقیقی انجام دهید و به نشانه‌های هشداردهنده توجه کنید.

سخن آخر

طرح پانزی یک نوع کلاهبرداری مالی است که در آن سودهای وعده داده‌شده به سرمایه‌گذاران، در واقع از وجوه سرمایه‌گذاران جدید تامین می‌شود، نه از درآمد واقعی. این طرح‌ها به طور مداوم سرمایه‌گذاران را در معرض خطر از دست دادن پول‌های خود قرار می‌دهند، زیرا به محض اینکه تعداد سرمایه‌گذاران جدید کاهش یابد، سیستم به شدت دچار بحران می‌شود. فعالیت در طرح‌های پانزی نه تنها موجب از دست دادن سرمایه‌ها می‌شود، بلکه می‌تواند به پیگرد قانونی و عواقب جبران‌ناپذیر برای برگزارکنندگان و سرمایه‌گذاران منجر شود. اجرای کلاهبرداری‌های مالی مانند طرح پانزی می‌تواند باعث کاهش اعتماد عمومی به سیستم‌های مالی و همچنین به روابط بین افراد شود. آگاهی از نشانه‌ها و ویژگی‌های طرح‌های پانزی و ارتقای سواد مالی در میان افراد جامعه به جلوگیری از گسترش این نوع کلاهبرداری‌ها کمک می‌کند.

احتیاط و بررسی دقیق فرصت‌های سرمایه‌گذاری، از جمله درک خطرات موجود، می‌تواند از وقوع چنین کلاهبرداری‌های پانزی جلوگیری کند.