وام گرفتن ارز دیجیتال؛ 0 تا 100 آنچه باید بدانید!

همچنین روش‌های وام‌گیری و پرداخت آنی نیز در این حوزه برای فعالان و افراد باتجربه‌تر و توسعه‌دهندگان نیز جذاب شده است. این افراد می‌توانند بدون وثیقه وام دریافت کنند! برای آشنایی بیشتر با وام گرفتن در حوزه ارز دیجیتال با ما همراه باشید تا راجع به مفاهیم پشت پرده، مزایا و معایب این روش بیشتر آشنا شوید. البته گفتنی است که بهترین شیوه کسب درامد از ارزهای دیجیتال وام گرفتن نیست و ترید و سرمایه گذاری راه اصلی این امر است، درصورتی که ساکن مشهد هستید ما در آکادمی حامی سرمایه، صفر تا صد معامله‌گری ارزهای دیجیتال را در دوره آموزش ارز دیجیتال در مشهد خود به شما آموزش خواهیم داد.

وام ارز دیجیتال چیست؟ 

در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع که وام ارز دیجیتال چیست صحبت کنیم. وام گرفتن ارز دیجیتال به‌صورت تضمینی است و بلافاصله پس از درخواست، حتماً آن را دریافت می‌کنید. ولی شرایط آن به همین سادگی نیست و باید در نظر داشته باشید که شما به ‌اندازه بخشی از دارایی‌هایتان توانایی گرفتن وام دارید. درواقع دارایی‌هایتان به‌عنوان وثیقه قفل می‌شود. سپس در ازای وامی که دریافت می‌کنید باید به وام‌دهنده سود پرداخت کنید که این سود هم با توجه به نوع پلتفرم متفاوت خوا‌هد بود.

حال این سؤال ممکن است برای شما پیش‌ بیاید که چه درصدی از دارایی‌هایتان از یک ارز دیجیتال خاص را می‌توانید به‌عنوان وام دریافت کنید. جواب این است که این میزان با توجه به پلتفرمی که قصد دارید از آن وام بگیرید متفاوت خواهد بود. برای مثال در پلتفرم بایننس شما قادر خواهید بود فقط به ‌اندازه 40 درصد از دارایی‌هایتان از یک ارز دیجیتال را وام بگیرید و این در صورتی است که در Youholder.com این میزان به 90 درصد، افزایش می‌یابد.

پلتفرم‌ها در فرایند وام گرفتن ارز دیجیتال به دو صورت کلی متمرکز و غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. هر یک از این دو پلتفرم با توجه به سیاست‌هایی که دارند نرخ بهره‌هایی تا 20 درصد سالیانه در خصوص وام گرفتن با ارز دیجیتال دریافت می‌کنند. همان‌طور که گفته شد دارایی وام گیرندگان به‌عنوان وثیقه قفل می‌شود. پلتفرم‌های وام‌دهنده معمولاً به‌صورت واسطه بین وام‌گیرنده و وام‌دهنده عمل می‌کنند و این نکته را باید در نظر بگیرید که فرایند گرفتن وام کمی پرخطر و همراه با ریسک است. 

وام دادن یا وام گرفتن ارز دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟

در بخش قبل به طور مختصر راجع وام گرفتن ارز دیجیتال صحبت کردیم. اما سؤال اینجاست که  وام دادن یا وام گرفتن چگونه انجام می‌شود. برای پاسخ به این سؤال باید گفت در فرایند وام گرفتن یا دادن وام، افراد پول خود را در یک سری استخرهای نقدینگی قفل می‌کنند و کاربرانی  که به دنبال گرفتن وام هستند پول را از این استخرها قرض کرده و بعضاً باید 100 تا 150 درصد مبلغ وام را به‌عنوان وثیقه قفل کنند. 

کسانی که وام از این استخرها دریافت می‌کنند به پلتفرم سود پرداخت می‌کنند و بخشی از این سود به افرادی که پولشان را در این استخرها قفل کرده‌اند پرداخته می‌شود. پلتفرم نیز واسط این دو است و بخشی از سود را دریافت می‌کند. میزان این سودها و میزان وثیقه توسط پلتفرم تعیین می‌شود و شرایط هر پلتفرم با پلتفرم دیگر متفاوت است. همان‌طور که گفته شد پلتفرم‌ها نیز می‌توانند به‌صورت غیرمتمرکز و دیفای و یا به‌صورت متمرکز مثل صرافی‌هایی متمرکز باشند. حال اگر در وام گرفتن ارز دیجیتال، وام‌گیرنده نتواند سود را پرداخت کند و یا متحمل ضرر شود پلتفرم مبلغ وثیقه را جای سود از وی می‌گیرد.

اگرچه مراحل وام‌ گرفتن در پلتفرم‌های مختلف متفاوت است اما اگر بخواهیم به‌صورت کلی مراحل وام گرفتن را خلاصه کنیم فرایند وام‌دهی در ارزهای دیجیتال در چند مرحله زیر انجام می‌شود:

1. وام‌گیرنده به یک پلتفرم را انتخاب کرده و از آن پلتفرم درخواست وام می‌کند.
2. به محض اینکه درخواست وام توسط پلتفرم پذیرفته شد، وثیقه را به‌صورت رمزارز به اشتراک گذاشته و قفل می‌شود و تا زمانی که کاربر نتواند کل وام را پس بدهد،  فرصتی برای پس‌گرفتن مبلغ وثیقه نخواهد داشت.
3. با استفاده از پلتفرم، وام دهندگان به طور خودکار مبلغ وام را می‌پردازند و این فرایند توسط سرمایه‌گذاران قابل مشاهده نیست.
4. سرمایه‌گذاران سودهای منظمی را به‌عنوان پرداخت‌های سود وام دریافت خواهند کرد.
5. زمانی که وام‌گیرنده موفق به پرداخت کل وام شود، وثیقه رمزنگاری مورد نظر خود را پس خواهد گرفت.

انواع وام‌های رمز ارز 

در این بخش قصد داریم راجع به انواع وام‌های که در حوزه ارز دیجیتال کاربرد دارند صحبت کنیم.

وام‌های وثیقه‌ای (Collateralized loans)

این نوع از وام گرفتن ارز دیجیتال یکی از محبوب‌ترین روش‌ها به‌حساب می‌آید که افراد در ازای پرداخت و قفل‌کردن به اندازه میزانی از وثیقه وام دریافت می‌کنند. وثیقه‌ی در این نوع وام‌ها بیشتر از مبلغی است که قرار است وام بگیرند و بسته به سیاست‌ها یک پلتفرم، وام‌گیرنده فقط می‌تواند به اندازه درصدی از مبلغ وثیقه ضرر کند و در صورت ضرر بیشتر کال ‌مارجین می‎شود و باید پول به حسابش وارد کند و یا پلتفرم مبلغ وثیقه را نقد می‌کند.

وام‌های بدون وثیقه (Uncollateralized loans)

این نوع وام‌ها از نوع وثیقه‌ای خیلی کمتر محبوب هستند و این موضوع زیاد به نفع وام دهندگان نیست زیرا وثیقه‌ای درکار نیست. اما وام گیرندگان باید مراحل احراز هویت را مثل وام‌هایی که در بانک داده می‌شود طی کنند. در کل این روش توسط تمامی پلتفرم‌ها پشتیبانی نمی‌شود و به علت نبود وثیقه زیاد طرفدار ندارد.

وام‌های فلش (Flash loans)

این نوع وام گرفتن ارز دیجیتال یکی از انواع جدید وام‌های بدون وثیقه یا با وثیقه کم است. معامله بین وام‌گیرنده و وام‌دهنده طی یک قرارداد هوشمند انجام می‌شود و همان‌طور که از اسم آن مشخص است این معامله‌ها ثانیه‌ای و بر روی یک بلاک‌چین انجام می‌شوند. وام‌گیرنده در این نوع وام باید مبلغی که دریافت کرده را در عرض چند ثانیه پس بدهد. حال سؤال اینجاست که وام‌گیرنده چه‌طور می‌تواند در عرض چند ثانیه و بر روی یک بلاک‌چین خاص کسب سود کند. 

در این نوع وام گرفتن ارز دیجیتال کسب سود از طریق آربیتراژ انجام می‌شود. به طور خلاصه آربیتراژ به معنای اختلاف قیمت بین دو بازار است. برای مثال یک ارز دیجیتال در یک استخر یا صرافی به قیمت 1 دلار و در استخری دیگر به قیمت 1.1  دلار معامله‌ می‌شود. وام‌گیرنده از این موضوع مطلع است و در عرض چند ثانیه ارز را از یک استخر خریداری کرده و در استخر دیگر می‌فروشد و وام را با سودش پس می‌دهد. حال این سؤال پیش می‌آید که اگر وام‌گیرنده موفق نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

در این حین اگر وام‌گیرنده موفق نشود تراکنشی که توسط قرارداد هوشمند ایجاد شده لغو می‌شود و تمام مراحل برگشت داده می‌شود مثل این است که اتفاقی نیفتاده است. از این رو فرد وام‌گیرنده باید سریع باشد و در عرض چند ثانیه باید سود کرده و کارمزد  و اصل مبلغ وام خود را باز گرداند. اگرچه این نوع وام گرفتن ارز دیجیتال در نگاه اول خیلی وسوسه انگیز به نظر می‌آیند اما به دانش فنی زیادی نیاز دارند و کسانی قادر به انجام این کار هستند که در نوشتن قراردادهای هوشمند مهارت داشته باشند.

مزایا و معایب وام گرفتن با ارز دیجیتال 

در بخش‌های قبل راجع به این موضوع صحبت کریم که وام در ارزهای دیجیتال چه کاربردی دارد و فرایند و انواع وام‌ها را در این حوزه شرح دادیم اما در این بخش قصد داریم از مزایا و معایب وام گرفتن ارز دیجیتال را بیان کنیم. 

مزایا

در ابتدا به مزایای این روش می‌پردازیم. همان‌طور که در بخش‌های قبل متوجه شدید برخلاف وام‌های که در بانک‌ها دریافت می‌کنید کاغذ بازی‌های اداری و زمان زیادی برای دریافت وام نیاز ندارید با پرداخت وثیقه، برای  وام‌هایی که نیاز به وثیقه دارند و یا بدون پرداخت آن در وام‌های فلش یا آنی قادر خواهید بود وام را در کسری از ثانیه دریافت کنید. این در حالی است که بانک‌ها حتی پس از گذشت ماه‌ها مبلغ وام را پرداخت نمی‌کنند.

در ضمن فرایند پرداخت و دریافت وام و سود مربوط به آن با کمک قراردادهای هوشمند انجام می‌شود و کسی در آن دخالت ندارد از این رو این کار با امنیت کامل انجام می‌پذیرد و کار دریافت و پرداخت وام را خیلی سریع و راحت می‌کند. همچنین وام گرفتن ارز دیجیتال برای کسانی که دانش کافی در این زمینه دارند می‌تواند پرسود باشد. میزان کارمزدی که دریافت می‌شود در برابر بانک‌ها بسیار پایین است و کاربران می‌توانند سود کافی دریافت کنند.

معایب

از معایب وام‌گیری در ارزهای دیجیتال می‌توان به ریسک زیاد آن اشاره کرد. درست است وام در ارز دیجیتال سود زیادی دارد اما نباید ریسک زیاد آن نیز منکر شد. از آنجایی که ارز دیجیتال نوسانات بالایی دارد در صورت از دست دادن سرمایه زیاد وثیقه شما مصرف می‌شود و عملاً ضرر زیادی متحمل خواهید شد. 

زمانی که برای ترید در ارز دیجیتال و کسب سود بیشتر وام دریافت می‌کنید درست است که وام با مبلغ زیادی به شما تعلق می‌گیرد ولی باید در همان محیط معامله کنید و در صورت ضرر، پول وثیقه شما کاهش می‌یابد و اگر از یک حد مشخص کمتر شود کال مارجین خواهید شد.

تمامی ریسک‌های وام گرفتن ارز دیجیتال برای فردی که وام دریافت می‌کند نیست و وام دادن نیز ریسک‌های مخصوص به خود را دارد. فرد وام‌دهنده باید برای مدتی پول خود را در پلتفرم قفل کند و پلتفرم به علت نبود نقدینگی ممکن است زمان زیادی از شخص برای آزاد کردن پول بگیرد. همچنین نوسانات بازار فردی که پول خود را قفل کرده است تهدید می‌کند و او ممکن است بخش زیادی از ارزش پول خود را از دست بدهد.

دریافت وام ارز دیجیتال نیز خطر هک شدن یا کلاهبردار از آب درآمدن پلتفرم، فرد وام‌گیرنده و یا وام‌دهنده را تهدید می‌کند و همیشه این ریسک به همراه این دو خواهد بود. قبل از قفل کردن پول خود در یک پلتفرم باید از عملکرد صحیح آن مطمئن شد و درباره آن تحقیق کرد زیرا پلتفرم‌های کلاهبردار زیادی وجود دارد.

نکات مهم قبل از دریافت وام ارز دیجیتال

باید با نکاتی، قبل از وام گرفتن ارز دیجیتال آشنا باشید که آگاهانه در این خصوص گام بردارید و ریسک کار خود را تا حد ممکن کاهش دهید. اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که ریسک فرایند وام گرفتن زیاد است و ممکن است شما در اثر نوسانات بازار ارزش پول خود را از دست داده و متحمل ضرر زیادی شوید. این نکته نیز برای کسانی که قصد وام دادن هم دارند صدق می‌کند. 

بهتر است قبل از دریافت وام ارز دیجیتال یا دادن وام، شرایط بازار را چک کرد زیرا در برخی از مواقع بازار نوسانات شدید دارد و در این زمان‌ها چون دسترسی به پول خود ندارید بهتر است از این کار خودداری کنید. همچنین حتماً باید شرایط هر پلتفرم را در خصوص پس دادن پول، میزان سود و… بررسی کنید که بهترین پلتفرم را از لحاظ امنیت و سود انتخاب کنید.

همچنین در وام گرفتن ارز دیجیتال باید در نظر داشته باشید در ارز دیجیتال پول شما توسط هیچ مقام دولتی حمایت نمی‌شود و اگر یک پلتفرم پانزی شناسایی می‌شود نباید به هیچ عنوان پول خود را بر روی این پلتفرم‌ها قرار دهید. پس نباید گول تبلیغات این پلتفرم‌ها را خورد و قبل از هر کاری درباره عملکرد پلتفرم تحقیق کرد. همچنین خطر هک کردن هر پلتفرمی را تهدید می‌کند و هیچ پلتفرمی از حمله هکرها کاملاً در امان نیست از این رو باید همیشه خطر هک شدن را در نظر داشت.

بهترین پلتفرم‌ها برای وام گرفتن ارز دیجیتال کدامند؟ 

در این بخش قصد داریم به این موضوع بپردازیم که بهترین پلتفرم‌های وام ارز دیجیتال کدامند و هریک چه ویژگی‌هایی دارند. سه پلتفرم اول، پلتفرم‌های غیرمتمرکز و سه پلتفرم دوم پلتفرم‌های متمرکز هستند برای آشنایی با هر یک از این پلتفرم‌ها با ما همراه باشید. 

آوه (Aave)

آوه یک رمزارز حوزه دیفای است و بر روی بستر اتریوم فعالیت می‌کند با استفاده از این پلتفرم قادر به وام گرفتن ارز دیجیتال و یا قرض دادن پول هستید. این ارز دیجیتال به کاربران خود وام‌های فلش یا آنی ارائه می‌دهد. شما برای دریافت و یا گرفتن‌ وام توکن‌هایی به اسم atoken دریافت می‌کنید که این توکن‌ها همانند رسید برای شما عمل می‌کنند. شما در این پلتفرم باید کیف پول خود را وصل کنید و اگر وام‌گیرنده بودید سود خود را همراه با اصل پول دریافت می‌کنید. در این پلتفرم باید نوع سود خود را انتخاب کنید که به‌صورت ثابت یا متغیر قابل تغییر هستند.

میکر (MakerDAO)

این یک پلتفرم وام‌گیری و وام‌دهی در حوزه ارز دیجیتال است که بر روی بستر اتریوم فعالیت می‌کند. این پلتفرم دو توکن بومی به نام‌های DAI و MKR دارد. افراد برای وام گرفتن ارز دیجیتال در این پلتفرم باید ابتدا کیف‌ پولی مثل متامسک را به این پروتکل وصل کنند سپس اتر خود را در این پروتکل قفل کنند و پس از آن  استیبل کوین DAI دریافت می‌کنند. در این پروتکل اگر قیمت اتریوم از یک حد مشخص کمتر شود (به میزانی مشخص ضرر کنید) آنگاه وثیقه شما نقد می‌شود. در این پروتکل افرادی که قصد دادن وام دارند از توکن MKR استفاده می‌کنند که توکن حاکمیتی این پروتکل به‌حساب می‌آید.

کامپوند (Compound)

کامپوند یک پروتکل دیفای برای وام گرفتن ارز دیجیتال و یا وام دادن به‌حساب می‌آید. شما با استفاده از توکن این ارز می‌توانید طیف وسیعی از ارزهای دیجیتال و استیبل کوین‌ها، از جمله DAI، ETH، USDC، BAT و USDT را قرض دهید یا قرض بگیرید. توکن‌های شما به استخرهای نقدینگی کامپوند انتقال می‌یابد تا کسانی که قصد گرفتن وام دارند از طریق آن در ازای وثیقه خود وام دریافت کنند. اگر قصد دارید از طریق کامپوند وام بگیرید، نرخ بهره شما بسته به ارز دیجیتالی که قرض می‌کنید و با توجه به نوسانات بازار متفاوت خواهد بود.

بلاکفای (BlockFi)

بلاکفای یک صرافی ارز دیجیتال است که از فرایند وام گرفتن یا وام دادن پشتیبانی می‌کند. این صرافی اخیراً دسترسی برخی از کشورها مثل آمریکا را قطع کرده است. این صرافی وام گرفتن ارز دیجیتال را تسهیل می‌کند و می‌توانید با قراردادن وثیقه‌های که شامل ارزهای بیت‌کوین، اتریوم و یا لایت‌کوین وام دریافت کنید. در این پروتکل تا 50 درصد وثیقه‌ای که قرار دادید می‌توانید وام دریافت کنید. نرخ بازپرداخت وام در این پلتفرم نسبت به ارزی که انتخاب می‌کنید متفاوت خواهد بود. 

کوین بیس (Coinbase)

این پلتفرم نیز یکی از پلتفرم‌های متمرکز در زمینه دادن یا دریافت وام است. این پلتفرم به‌صورت صرافی متمرکز فعالیت می‌کند. خدمات این پلتفرم در بیشتر کشورها و ایالت‌های امریکا در دسترس است (در ایران در دسترس نیست). فرایند وام گرفتن ارز دیجیتال در این پلتفرم بسیار ساده است شما با ایجاد حساب کاربری در این پلتفرم به شما اجازه داده می‌شود پول را تا یک سال به‌صورت قرض نگهدارید. پس از پرداخت وثیقه مبلغی که به‌صورت وام گرفته‌اید به‌حساب بانکی شما واریز می‌شود. 

بایننس (Binance)

بایننس یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال است که فرایند وام‌دهی یا گرفتن وام را برای کاربران خود قرار داده است. این صرافی در خیلی از کشورها در دسترس است اما دسترسی آن در ایران قطع شده است. در این صرافی می‌توانید به‌راحتی پول قرض کنید و یا پول قرض بگیرید. همچنین می‌توانید به کمک ویژگی‌هایی که این صرافی در اختیارتان قرار می‌دهد به‌صورت مارجین معاملات فیوچرز باز کنید و به معامله بپردازید. در خصوص نرخ وثیقه و فرایند وام گرفتن ارز دیجیتال در این صرافی می‌توانید به صفحه مربوط به آن مراجعه کنید و از نرخ آن مطلع شوید. 

از آنجایی که دسترسی بیشتر صرافی‌های متمرکز برای ایرانیان بسته است اگر قصد دارید از طریق وام دادن کسب درآمد و سود کنید می‌توانید از پروتکل‌های غیرمتمرکز در این خصوص استفاده کنید. در نتیجه سود خود را در قالب توکن بومی صرافی دریافت خواهید کرد و با انتقال آن به صرافی‌های ایرانی قادر خواهید بود آن را به ریال تبدیل کنید. ولی باید به نوسانات بازار نیز توجه کنید ممکن است در صورت کم شدن ارزش یک ارز دیجیتال ضرر کنید و ارزش اولیه پولتان از دست برود.

چگونه می‌توانیم وام گیرنده یا وام دهنده باشیم؟

وام‌گیرنده

برای وام گرفتن ارز دیجیتال از باید ابتدا یک پلتفرم را انتخاب کنید که این پلتفرم می‌تواند مثل پلتفرم BlockFi متمرکز باشد و یا مثل پلتفرم Aave غیرمتمرکز باشد. حال کیف پول خود را به یکی از این دو نوع پلتفرم متصل کنید. سپس باید نوع وام انتخاب و در صورت نیاز و وثیقه موردنیاز را پرداخت کنید. برای تکمیل کار باید پول خود را به کیف پول پلتفرم انتقال دهید. پس از انجام این مراحل وام شما توسط یک قرارداد هوشمند تکمیل شده و مبلغ مورد نظر به حساب شما واریز می‌شود.

وام دهنده

برای این که به یک وام‌دهنده تبدیل شوید ابتدا باید یک پلتفرم که در این خصوص فعالیت می‌کند را انتخاب کنید. آنگاه باید یک رمزارز را برای قفل‌کردن پول خود انتخاب کنید. باید ارزی انتخاب کنید که توسط پلتفرم پشتیبانی می‌شود. همانند وام گرفتن ارز دیجیتال پول شما در پلتفرم قفل شده و از پول شما برای تأمین نقدینگی برای پرداخت وام استفاده می‌شود و بر اساس نوع پلتفرم سودی به شما در ازای قفل کردن پول تعلق می‌گیرد.

با موارد گفته شده این سؤال پیش می‌آید که آیا روش وام دادن سودآور است؟ باید گفت که سودی که به شما تعلق می‌گیرد در برخی از مواقع خیلی از سودهای بانک بیشتر است اما نباید از این نکته هم غافل شد که پول شما در پلتفرم قفل شده و هر زمان که به آن نیاز دارید قابل برداشت نیست و از نوسانات بازار در امان نیست. بنابراین در زمان‌های که بازار نوسانات شدید دارد بهتر است از این کار اجتناب کنید.  

نتیجه‌گیری

در این مقاله با مفاهیم مربوط به وام گرفتن ارز دیجیتال یا وام دادن، آشنا شدید. در صورتی وام‌دهنده باشید سود دریافتی حاصل از قرض دادن پول معمولاً از سود بانکی بیشتر است. اما ریسک بیشتری مثلاً ریسک نوسان پول و یا ریسک کلاهبرداری و هک شدن پول‌های شما را تهدید می‌کند. پس باید قبل از سرمایه‌گذاری درباره پلتفرم تحقیق کنید. در خصوص دریافت وام، اگر وثیقه را پرداخت کنید، می‌توانید وام دریافت کنید که مراحل آن بسیار ساده‌تر از وام‌های بانکی است اما خطراتی هم شما را تهدید می‌کند. گرفتن یا دریافت وام در حوزه ارز دیجیتال ریسک زیادی وجود دارد و باید قبل سرمایه‌گذاری تحقیق کرد.