مچینگ در بورس چیست؟

چند سالی است که بورس نسبت به گذشته عمومی‌تر شده است و افراد متعددی به سرمایه‌گذاری در بورس علاقه‌مند شده‌اند. اما در ابتدای ورود به این بازار ممکن است با اصطلاحاتی مواجه شوید که برایتان آشنا نباشد و دچار سردرگمی شوید. در این مقاله قصد داریم تا شما را با یکی از اصطلاحات بورسی آشنا کنیم و اصطلاح مچینگ در بورس را برایتان شرح دهیم. در معاملات بورسی استفاده از این اصطلاح بسیار رایج است، پس اگر علاقه‌مندید تا در این ارتباط اطلاعاتی را به دست آورید، تا پایان همراه ما باشید.

ما در دوره‌های آموزش بورس در مشهد و آموزش تابلو خوانی به‌صورت کاملا عملی کلیه مباحث مربوط به بورس تهران را از صفر تا صد به شما آموزش می‌دهیم تا تبدیل به یک معامله‌گر حرفه‌ای شوید، پیشنهاد می‌کنیم درصورتی که قصد حضور در بورس را دارد، حتما در این دوره‌ها شرکت کنید.

مچینگ در بورس چیست؟

خرید و فروش سهام در بازار بورس بر اساس سفارشات متعددی که در طی روز ثبت می‌شوند، صورت می‌پذیرد. در تابلوی بازار، سفارش‌ها با استفاده از کدهای مختلفی ثبت می‌شود. همان‌طور که می‌دانید معامله سهام به طور کامل در قیمت‌های موردنظر صورت می‌پذیرد و تقاضا و سفارشات برای خرید و فروش در قیمت‌های مجاز روز ثبت می‌شوند.

در شرایطی که میزان تقاضا برای خرید و میزان تقاضا برای فروش با نسبتی منطقی برابر باشد، اصطلاحاً  به آن مچینگ گفته می‌شود و این شرایط باعث می‌شود که اغلب افرادی که قصد خرید یا فروش سهام خود را دارند، بتوانند در طی روز معامله مدنظر خود را انجام دهند.

مچینگ در بورس چطور انجام می‌شود؟

هنگامی که سفارش‌های خرید و فروش در تابلو بازار، منطبق بر هم در قیمت مشخصی ثبت و معامله شوند، اصطلاحاً می‌گوییم که مچینگ اتفاق افتاده است.

اگر نگاهی به تابلو بیندازید متوجه می‌شوید که ردیف اول سفارشات خرید متعلق به حداکثر قیمت برای خرید، و ردیف اول سفارشات فروش متعلق به حداقل قیمت برای فروش است. هنگامی که قیمت در ردیف اول خرید و قیمت ردیف اول فروش یکسان باشد، مچینگ رخ‌داده است. به بیانی دیگر، سفارش خرید و سفارش فروش به‌تناسب در قیمتی مشخص درج شده‌اند.

هم اکنون کاربران ناظر در بازار به‌وسیله محاسبات رایانه‌ای و آنلاین، مچینگ را انجام می‌دهند. نقش اساسی در چگونگی مچینگ قیمتی را سیستم اصلی و هسته بازار دارند.

عوامل موثر بر کشف قیمت

در بازار بورس، مانند سایر بازارهای جهان، میزان قیمت هر سهام بسته به میزان عرضه و تقاضای آن است. شفافیت قیمتی یکی از الزاماتی است که شرکت‌های مورد معامله در بورس می‌بایست رعایت کنند. از عوامل مؤثر در تعیین قیمت سهام در بورس می‌توان به‌سرعت انتقال داده و اطلاعات اشاره کرد. کشف قیمت در بورس به عوامل مختلفی بستگی دارد که در این بخش به بررسی چند مورد از آنها می‌پردازیم.

• تعادل و نسبت در عرضه و تقاضا : کشف قیمت به میزان رغبت خریداران و نسبت‌های عرضه و تقاضا در بازار بستگی دارد.

• میزان حجم و نسبت خرید و فروش: میزان حجم و تعداد سفارشات می‌تواند بر روی کشف قیمت تأثیرگذار باشد.

• میزان رقابت در خریداران و فروشندگان: رقابت قیمتی اصل معاملات بورسی است. از دیگر عواملی که می‌تواند بر روی کشف قیمت تأثیرگذار باشد می‌توان به رقابت‌پذیری اشاره کرد.

• گزارش‌دهی و انتقال اطلاعات: اینکه شرکت‌ها در ارائه گزارش‌ها و انتقال داده‌های مؤثر محاسباتی به چه میزان سریع هستند، می‌تواند بر روی کشف قیمت اثرگذار باشد.

• میزان و مدیریت ریسک بازار: نام بورس و ریسک‌کردن با یکدیگر عجین شده‌اند پس می‌توان گفت که مدیریت ریسک بسیار در کشف قیمت مؤثر است.

کشف قیمت در عرضه اولیه چگونه صورت می‌گیرد؟

احتمالاً تابه‌حال اصطلاح عرضه اولیه شنیده‌اید، هرساله شرکت‌های متعددی برای اولین‌بار در بورس عرضه می‌شوند و سهام خود را وارد بورس می‌کنند، به این فرایند عرضه اولیه می‌گویند. شرط اینکه شرکت‌ها بتوانند برای اولین‌بار وارد بازارهای مالی مانند بورس شوند این است که ارزش ذاتی و دارایی‌های شرکت به حدی باشد که مورد قبول بازار مالی قرار گیرد.

شرکت‌ها معمولاً در عرضه اولیه از روش‌های ثبت دفتری و عرضه عمومی به‌وسیله حراج استفاده می‌کنند. همواره در کشف قیمت عرضه اولیه درک مناسب و منطقی از بازار و میزان عرضه و تقاضا در آن، نقش ویژه‌ای داشته است. تعیین قیمت در عرضه اولیه را معمولاً به شکلی انجام می‌دهند که ارزش اوراق بهادار به حداکثر ممکن برسد. در عرضه اولیه با پذیره‌نویسی و جمع‌آوری تقاضای نهادهای مالی، تعیین قیمت صورت می‌گیرد تا بازار به درک درستی از قیمت و ارزش عرضه اولیه موردنظر برسد.

مچینگ اول و دوم

باتوجه‌به شرایط، برخی اوقات ممکن است معاملات سهام در دو مرحله صورت پذیرد. در این شرایط منظور ما از مچینگ اول و دوم، دوره‌های سفارش گیری در مراحل مختلف است.

مچینگ اول و دوم به این شکل تعریف می‌شوند.

• مچینگ اول: در این مرحله میزان رغبت و تقاضای فروشندگان و خریداران را محک می‌زنند و معامله‌گران به دنبال این هستند که تأثیرپذیری اخبار و اطلاعات موجود بر روی قیمت سهام را بررسی نمایند. در این مرحله باتوجه‌به سفارش‌ها، عیار کشف قیمت در بازه زمانی مدنظر مشخص می‌شود.
• مچینگ دوم: بر اساس کشف قیمت اولیه، صحنه رقابت قیمتی اتفاق می‌افتد و این موضوع می‌تواند معاملات بعدی را پیش ببرد.

مچینگ بازگشایی

در برخی مواقع شرکت‌ها سهام خود را در طی یک بازه زمانی می‌بندد و پس از مدتی دوباره معاملات آنها باز می‌شود، به این حالت اصطلاحاً بازگشایی نماد گفته می‌شود. این بسته‌شدن موقت می‌تواند دلایلی مانند تشکیل مجمع‌عمومی عادی، تصمیم‌گیری برای افزایش سرمایه، شفاف‌سازی و حسابرسی گزارش‌های ماهانه و تشکیل مجمع‌عمومی فوق‌العاده داشته باشد. پس از طی فرایند ذکرشده، سهام مجدداً برای انجام معاملات بازگشایی می‌شود.

اصطلاح مچینگ بازگشایی، به معنای کشف قیمت پس از طی فرایند بازگشایی است. این مچینگ می‌تواند با درصد بالاتر و یا پایین‌تری نسبت به قبل انجام شود. از جمله عوامل مؤثر در مچینگ بازگشایی می‌توان به اخبار به‌دست‌آمده از سهم، میزان رغبت خریداران و فروشندگان و عملکرد خوب یا ضعیف سهم اشاره کرد.

مچینگ در بازار پایه

بازار پایه، بازاری است که در کنار بازار بورس و فرابورس که روزانه معاملاتی را انجام می‌دهند، قرار دارد و نمادهایی نیز در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرند. باتوجه‌به میزان سرمایه‌گذاری و ارزش دارایی شرکت‌ها و نحوه پذیرش آن‌ها در بازار بورس این تقسیمات انجام گرفته است.

نحوه مچینگ در بازار پایه مشابه مچینگ در بازار بورس و فرابورس است و تنها تفاوتی که میان این دو وجود دارد، این است که در بازار پایه دامنه نوسان معمولاً سه‌درصدی است. بازار پایه را جزئی از بازار فرابورس می‌دانیم زیرا پذیره‌نویسی در این بازار نسبت به بازار بورس آسان‌تر است.

عواملی مانند عرضه و تقاضا، میزان رغبت‌پذیری خریداران و فروشندگان و رقابت بر سر قیمت‌های مشخص را می‌توان عوامل مؤثر بر مچینگ در بازار پایه دانست. معاملات در دامنه نوسان روزانه در شرایطی انجام می‌شود که قیمت روز و بازگشایی اولیه کشف شده باشد.

نحوه سفارش‌گذاری در مچینگ

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، در بورس با نسبت منطبق بر سفارشات خرید و فروش و عرضه و تقاضا، مچینگ صورت می‌پذیرد. باتوجه‌به تعریف مچینگ بیان کردیم که در شرایطی معامله به شکل کامل انجام می‌شود که خریدار سفارشی را بر تابلو ثبت کند و قیمت آن سفارش، حداکثر قیمت در آن لحظه باشد و در ردیف اول سفارش‌گیری قرار گیرد و فروشنده نیز در همان زمان و با همان قیمت سفارش خود را ثبت کند. در این حالت مچینگ قیمتی صورت گرفته است.

معمولا در مچینگ بازگشایی سفارش‌های متعددی در قیمت‌های خاصی در تابلو ثبت می‌شوند. این شرایط ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که سفارش‌ها در قیمت مشخصی نسبت مناسبی میان خریداران و فروشندگان به وجود بیاید و مچینگ در آن قیمت صورت پذیرد.

مچینگ بورس کالا

از دیگر بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری که حتماً با آن آشنایی دارید، می‌توان به بورس کالا اشاره کرد. همان‌طور که از نام این بازار مشخص است، در این بازار به‌جای سهام و اوراق، کالاها مورد معامله قرار می‌گیرند. از کالاهایی که در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرند می‌توان به فولاد، انواع فلزات و… اشاره کرد. در بورس کالا نیز مچینگ مانند بازار بورس صورت می‌پذیرد و همین رقابت قیمتی وجود دارد تا شرایطی که نسبتی میان خریدار و فروشنده در قیمت رقابتی مشخصی به وجود بیاید. مهم‌ترین عواملی که در مچینگ و کشف قیمتی بورس کالا تأثیرگذارند، میزان رقابت و تمایل برای خرید یا فروش است.

مزایا و معایب مچینگ

در کل مچینگ الگوریتمی در بازار است که رخ می‌دهد و نمی‌توان مزایا و معایب خاصی را برای این الگوریتم در نظر گرفت. اما می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• مچینگ می‌تواند باعث این شود که خریداران برای خرید کالا از بورس کالا شرایط بهتری را تجربه نمایند.{مزایا}
• برخی از منتقدین بیان می‌کنند که این روش می‌تواند مشکلانی را برای روش فروش مازاد عرضه به وجود آورد. {معایب}

جمع‌بندی

با مطالعه متن بالا دریافتید که مچینگ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و هر معامله‌گری که بخواهد در بازارهای مالی به فعالیت بپردازد، می‌بایست شناخت کافی از این مفهوم داشته باشد. زیرا اگر بخواهید به سود مدنظر دست بیابید، تشخیص نقاط ورود و خروج سهم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همان‌طور که تعریف کردیم، مچینگ در بورس فرایندی است که طی آن امکان به وقوع پیوستن معاملات و سفارشات فراهم می‌شود و به‌اصطلاح قیمت خریدار و فروشنده به یکدیگر می‌رسد.

امکان بررسی تمایلات برای خرید یا فروش و بررسی خریداران و فروشندگان از طریق مچینگ ممکن است و از این طریق نهادهای مالی می‌توانند تحلیل‌ها و بررسی کشف قیمتی و ارزش‌گذاری سهام را انجام دهند. به همین دلیل، در این مقاله به بررسی مفهوم مچینگ در بورس پرداختیم. امید است که این مطلب موردتوجه شما عزیزان قرار گرفته باشد.